با توجه به گسترش كاربردهاي انرژي الكتريسيته، صرفه جويي در مصرف انرژي از اهميت بالايي برخوردار است.
صرفه جويي علاوه بر مصرف ميتواند با افزايش كارايي توليد نيز رخ دهد. نيروگاههاي كوچك مقياس (مولدهاي پراكنده) با كم كردن فاصله محل توليد و مصرف برق، بخش بزرگي از تلفات اين صنعت كه مربوط به توزيع ميشود را كاهش ميدهند، همچنين اين مولدها قابليت تبديل به سيستم توليد همزمان را نيز دارا هستند، كه در نتيجه آن با افزايش كارايي، صرفه جويي بزرگي در سمت توليد صنعت برق صورت ميپذيرد. مساله اين مقاله تعيين اولويت مكاني احداث مولدهاي پراكنده است.
در اين خصوص با استفاده از دو روش انحراف از اپتيمم و شاخص توسعه انساني، بر اساس دادههاي منتشر شده توسط مركز آمار ايران و وزارت نيرو، 9 استان در محدوده مركزي كشور انتخاب شده و با 9 شاخص مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج بدست آمده حاكي از اولويت اجراي نيروگاه در استان تهران و پس از آن استان اصفهان از ميان استان هاي منتخب مي باشد.
در این پژوهش با در نظر گرفتن عوامل درون استانی مانند نزدیکی به ایستگاه های توزیع برق ، مناطق مسکونی، راه ، منابع آب ، میزان ساعات آفتاب گیری و شیب و ارتفاع به مناطق مختلف استان وزن دهی شد و نهایتا مناطق شرق ، جنوب شرق و جنوب استان برای احداث نیروگاه اولویت بندی شدند.
روش های مکان یابی انحراف از اپتیمم این روش در پنج مرحله انجام میشود:
ابتدا جدول داده های به دست آمده در خصوص شاخص مورد نظر تشکیل میشود، سپس میانگین و انحراف از معیار داده ها به ترتیب بر اساس روابط شماره ١ و ٢، محاسبه میگردند.
جهت بررسی و مقایسه ویژگیهای ٩ استان منتخب مذکور از ٤ شاخص عمومی-اقتصادی شامل جمعیت ، نرخ بیکاری، نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ باسوادی و ٤ شاخص تخصصی در حوزه صنعت برق شامل تولید خالص برق ، فروش برق ، تعداد مشترکین ، و سهم طول شبکه توزیع استان از کشور استفاده شده تا با استفاده از روش های مکان یابی استان بهینه جهت احداث نیروگاه انتخاب گردد.
با وجود تفاسیر فوق و با در نظر گرفتن این مسأله که این مقاله علاوه بر رتبه بندی به دنبال تعیین میزان بهینگی مکان ها از منظر خرد نیز میباشد، از میان روش های مذکور، شاخص های موردنظر این مقاله با استفاده از روش های انحراف از اپتیمم به عنوان روش اصلی و شاخص ابعادی به عنوان روش کمکی محاسبه شده و با استفاده از مجموع نتایج به دست آمده ، استان ها رتبه بندی میشوند.